Πες το με ποίηση (247ο): «Μήνες 1ο: Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος»

1. Ιανουάριος – Γενάρης

 

-Παντελής Θαλασσινός – Ο χρόνος του Γενάρη

 

 

-Τάσος Λειβαδίτης, «Ιανουάριος» 

«Ένας καινούργιος χρόνος. Τι μας περιμένει; Τι θα μας φέρει; Όνειρα, φιλοδοξίες, έρωτες, αινίγματα. 

Κι ω φτωχά ημερολόγια που ύστερα από τόσες γιορτές τελειώνετε τις μέρες σας μέσα σ’ ένα ρείθρο.»

 (Από τη συλλογή «Τα Χειρόγραφα του φθινοπώρου») 

 

 

 

-Κ. Π. Καβάφης, «Ο Γενάρης του 1904»

A οι νύχτες του Γενάρη αυτουνού,
που κάθομαι και ξαναπλάττω με τον νου
εκείνες τες στιγμές και σ’ ανταμώνω,
κι ακούω τα λόγια μας τα τελευταία κι ακούω τα πρώτα.

Aπελπισμένες νύχτες του Γενάρη αυτουνού,
σαν φεύγ’ η οπτασία και μ’ αφήνει μόνο.
Πώς φεύγει και διαλύεται βιαστική —
πάνε τα δένδρα, πάνε οι δρόμοι, πάν’ τα σπίτια, πάν’ τα φώτα·
σβήνει και χάνετ’ η μορφή σου η ερωτική.

(Από τα Κρυμμένα Ποιήματα 1877;-1923, Ίκαρος 1993)

 

 

 

-Ρένα Καρθαίου, «Ιανουάριος»

 

Του Γενάρη προσταγή :

Χιόνι σκέπασε τη γη !

 

Σκέπασε βουνά και δάση

η άνοιξη να μην περάσει .

 

Κρύο θέλει κι άλλο κρύο ,

κρύσταλλο όλο το τοπίο .

 

Να παγώσουνε τα πλοία !

Η δική μου βασιλεία ,

ένα μήνα θα κρατήσει

και κλαρί να μην ανθίσει .

 

Του Γενάρη προσταγή :

Μπάλα κάτασπρη όλη η γη .

 

(http://dreamskindergarten.blogspot.com/2011/06/blog-post_30.html)

 

 

 

-Γεώργιος Δροσίνης, «Του Γενάρη το ηλιοβασίλεμα»

 

Tου Γενάρη ηλιοβασίλεμα

γαλανό, καθάριο λάμπει,

στολισμένο με τα χρώματα

μιας μαγιάτικης αυγής.

Πρώιμη άνοιξη γιορτάζουνε

ο άλλος κόσμος άλλοι κάμποι:

T’ ουρανού τα ρόδα ανθίσανε

πριν ανθίσουνε της γης.

(https://pyroessa-logotimis.blogspot.com/2017/12/blog-post_28.html)

 

 

 

-Γιάννης Κοντός, «Απουσίες»

 

 Απογευματάκι Ιανουαρίου

 

δεν στρίβω γωνίες, αλλά παραπατάω

σε ευθείες. Σκέπτομαι τους πεθαμένους

ποιητές, που δεν βλέπουν αυτές τις ώρες:

το φως να κάθεται στα δέντρα

και να συγκρατεί τις αναμνήσεις,

τον καφέ εσπρέσο με το τσιγάρο,

τον σκούρο ουρανό και κάπου αλλού

να βρέχει. Θα φορούσαν βαρύ παλτό,

κασκόλ, και θα βάδιζαν γρήγορα

μη τους πιάσει η μπόρα.

Σε μια βιτρίνα καθυστερούν

και κοιτάζουν τα ρούχα της εποχής.

Θυμούνται τα ραντεβού τους

και τη ροή του έρωτα.

Τέλος πάντων, είναι άνθρωποι

και γυρίζουν σπίτι.

Όλα όμως τα παραπάνω

και άλλα πολλά τα γράψανε

στα παλιά τους τα παπούτσια

και πεθάναν.

(Γιάννης Κοντός, Ο αθλητής του τίποτα, Κέδρος)

 

 

 

2. Φεβρουάριος – Φλεβάρης

 

-Παντελής Θαλασσινός – Φλεβάρης των φλεβών

 

-Νίκος Πενταράς, «Φλεβάρη, αδερφέ μου»

«Φλεβάρη αδελφέ μου,
μέσ’ απ’ την αδικία
που μας γέννησε,…
το κούρσεμα των ημερών
και των στιγμών μας
που Κουτσοφλέβαρο πάνω
Κουτσοφλέβαρο κάτω
σ’ ανεβοκατεβάζουν ειρωνικά
κι εσύ να τους απαντάς
πότε με διαμαρτυρίες καταιγίδες
και πότε με τις παγωμένες
νιφάδες της σιωπής σου
έλα, άπλωσε τ’ ανθισμένα
σαν τις μυγδαλιές σου χέρια
να σε πάρω και να πάμε
να χτυπήσουμε ξανά
του χρόνου την πόρτα
και να του ζητήσουμε
επιτακτικά τούτη τη φορά,
να μας επιστρέψει
τις κουρσεμένες μέρες
και στιγμές μας.
Έλα…»

(N.Π. «Σε φόντο φθινοπωρινό»)

 

 

 

-Κωστής Παλαμάς, «ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ» 

Απ’ το παράθυρο στα βάθη μακριά,
Ο κάμπος ξεχωρίζει,
Και φαίνεται η αποκριά
Μέσα στο δρόμ’ όλη βοή που τριγυρίζει
Είν’ ο καιρός όπου τρελή γιορτάζ’ η χώρα,
Και σιέται η μυγδαλιά με κάλλη ανθοφόρα.

 

Φτωχός ο κάμπος μας, μα όχι και γυμνός,
Αφού είν’ ασπροντυμένος.
Μοιάζει με νιο που αχαμνός
Κι απ’ την αρρώστια κάτασπρος ειν’ ο καημένος.
Στο δρόμο άμαξες, μεθύσι, προσωπίδες,
Και ρίχνει ο ουρανός βροχής ρανίδες.

 

Τι τάχα να είσαι θλιβερή, ψιλή βροχή,
Που αργά κι αγάλι ‘γαλι
Μας έρχεσαι την εποχή
Που τα νυφιάτικα η μυγδαλιά έχει βάλει;
Η φύσις κλαίει τη χειμωνιά που την παγώνει,
Ή κλαίει από χαρά στο Μάρτη που σιμώνει;

 

Σ’ εκείνο το παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της,
Πότε του δείχνει τη γιορτή,
Πότε την εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ’ αγγελούδι,
Κι η μάννα είν’ έμορφη, σα μυγδαλιάς λουλούδι.

 

Ρίχνει τα μάτια της και βλέπει τα βουνά
Μ’ ολόχιονο φουστάνι,
Και με το νου της αρχινά
Και χίλιους μύριους στοχασμούς άθελα κάνει,
Λιγάκι θλιβερούς σα νέφη του Φλεβάρη,
Μα πάντα καθαρούς, σαν του χιονιού τη χάρη.

 

Γιατ’ είναι μάνα με μυαλό και με καρδιά,
Και είναι η ζωή της
Λουλούδι με τριπλή ευωδιά
Που της σκορπά ο Θεός, ο κόσμος, το παιδί της.
Την ενθυμίζ’ η χειμωνιά κι η αγριάδα
Ότι κοντεύει του Μαρτιού να ρθει η λιακάδα.

 

Και νιώθει σαν γλυκιά μαρτιάτικη αυγή
Στα βάθη της ψυχής της,
Κι ακολουθά η συλλογή:
– Παρόμοια κι ο δυστυχής όπου η πίστις
Και τ’ ουρανού η ελπίς φωλιάζει στην καρδιά του,
Νιώθει μια δύναμη γλυκιά στη συμφορά του.

 

Ενώ μας δέρνουνε του κόσμου τα δεινά,
Βάλσαμο η πίστη χύνει.
Κι ενώ είναι χιόνι στα βουνά,
Για ιδές η μυγδαλιά τον κάμπο πώς τον ντύνει!
Μ’ απ’ το παιδί μου μακριά πίκρες και πόνοι,
Και το Θεό η χαρά να του θυμίζει μόνη.

 

Σε τέτοιους στοχασμούς ο νους της καταντά,
Και άλλα συλλογιέται.
Μα το παιδάκι της κοντά
Στην τρέλα της αποκριάς βουτιέται.
Ξεχνά τα τόσα του παιχνίδια, και το κρύο,
Κι έχει παράπονο, και πόθους χίλιους δύο.
Μεσ’ την καρδούλα του, αγάπες του χρυσές,
Σωριάζονται ωραίες
Και πλουμισμένες φορεσιές
Και μάσκες και σπαθιά και περικεφαλαίες.
Κυρίες το κοιτούν, τις ρίχνει ζαχαράτα,
Κανείς την έμορφη δεν ξέρει μασκαράτα…

 

Ακόμα στο παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της.
Ξεχνιέτ’ εκείνο στη γιορτή,
Κι αυτή στην εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ’ αγγελούδι,
Κι η μάνα είν’ έμορφη σα μυγδαλιάς λουλούδι.

(ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, περιοδικό ΕΣΤΙΑ, 27 Φεβρουαρίου 1883)

 

 

 

 

-Ουμπέρτο Σάμπα, «Βράδυ του Φλεβάρη»

Βγαίνει το φεγγάρι.
Στη λεωφόρο είναι ακόμα μέρα,
ένα βράδυ που πέφτει αργά.
Αδιάφορη νεολαία αγκαλιάζεται σφιχτά,
εκτρέπεται σε ευτελείς στόχους.
Και είναι η σκέψη
του θανάτου που, στο τέλος, σε βοηθάει να ζήσεις.

 (Ξένη ποίηση του 20ου αιώνα, Ελληνικά γράμματα)

 

 

 

-Κλείτος Κύρου, [Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα] 

« Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα ρούχα μια νύχτα ερειπωμένη
Αδιάκοπα ταξίδια, χιλιόμετρα αναμνήσεων κι ο σουβλερός
άνεμος στις παγωμένες λίμνες να ποδοπατεί χωρίς έλεος
την εσθήτα του καλοκαιριού
διαβαίνεις κάμπους και λαγκαδιές κρύσταλλα και
σταλαχτίτες ζεσταμένος από την πυροστιά των ματιών
της που θ’ ανθίσουν στη θέα σου
*
Μα κάποτε αλλάζει κι ο ρυθμός που σε κατέχει
Και οι απαντήσεις είναι πάντα τόσο φευγαλέες
Και το κορίτσι με το βιβλίο της βυζαντινολογίας ανοιχτό στα χέρια του
Δε θα σου πει τον καημό του
Κάθε βράδυ το φως θα δραπετεύει από τις γρίλιες για να
συναντήσει τον άσωτο που δεν έχει γυρισμό
και τα ερωτικά γράμματα σωρεύονται δένονται κατόπι με ροζ κορδέλες
κι ύστερα μια σιωπή μια σιωπή γιομάτη θλίψη σαν φτάνει η
ώρα η επίσημη που θα σκεφτείς εκείνον που αγαπάς
όταν εσύ που κατανίκησες τις αποστάσεις φεύγεις νικημένος
σαν ένα πλοίο με σβησμένα φώτα
ετοιμάζοντας ξανά το γυρισμό σου.»

(Κλείτος Κύρου, Εν όλω συγκομιδή, εκδ. ΑΓΡΑ)

 

 

 

 

 

 

3. Μάρτιος – Μάρτης

 

-Παντελής Θαλασσινός, Ο Μάρτης Μάρτης μίλησε

 

 

-Ο. Ελύτης, [Μαρτίων οι ώρες]

 

«… Και με πέπλους των ξεχτένιστων ελπίδων που ατενίζουν τον

εαυτό τους πέρα στις μεταβλητές θωπείες των οριζόντων

Οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας

Σαν άσπρες ξεγνοιασιές ανεμομύλων

οι ώρες έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας

Με βήμα τελετουργικό σε λυγερή προϋπάντηση Μαρτίων οι ώρες

έρχονται που αγάπησαν τις ώρες μας!»

 

(Ο. Ελύτης, Προσανατολισμοί, Ίκαρος)

 

 

 

 

-Κωστής Παλαμάς, «ΜΑΡΤΙΟΣ»

 

Ροδίζ’ η πρώτη του Μάρτη μέρα,

Και στο παιδάκι της η μητέρα

Γελώντας πάει:

«Με μάρτη έρχομαι το λαιμό σου

Να στεφανώσω. Σαν άγγελός σου

Θα σε φυλάει.

 

«Από χρυσάφι, προτού να φέξει,

Με τι φροντίδα τον έχω πλέξει

Για σε, χρυσό μου!

Με κάθε χρώμα τον έχω ντύσει,

Ουράνιο τόξο, που θα στολίσει

Τον ουρανό μου.

 

«Αρχίζει ο ήλιος σαν πρώτα πάλι

Να τρέχει ελεύθερος στην αγκάλη

Γαλάζιου αιθέρα.

 

Λιώνουν τα χιόνια, κι όσ’ απομένουν

Άσχημα νέφη, κι αυτά μορφαίνουν

Μέρα τη μέρα.

 

«Αρχίζει ο ήλιο σαν πρώτα πάλι

Να ξετρυπώνει αγάλι αγάλι

Τα λουλουδάκια

Δειλά κρυμμένα μέσα στο χώμα.

Κι ύστερ’ απ’ τ’ άνθη, φροντίζει ακόμα

Για τα παιδάκια.

 

«Κι όποιο παιδάκι με μάρτη βλέπει,

Χρυσή στα χρόνια τ’ απλώνει σκέπη,

Το καμαρώνει.

Γιατί του Μάρτη η αλυσίδα

Μάνας χεράκι, μάνας φροντίδα

Του φανερώνει.

 

«Και όποιο πάλι το ιδεί να τρέχει

Δίχως στεφάνι Μαρτιού να έχει,

Δεν τ’ αγαπάει.

Κακό παλιόπαιδο το νομίζει,

Ακούς, παιδί μου; και το μαυρίζει

Και τ’ αρρωστάει.

 

«Μα το δικό σου σαν αντικρύσει

Λαμπρό στολίδι, θα σ’ αγαπήσει

Όσο κανένα.

Κι η ίδια ακτίνα του θα σε φιλήσει

Το πιο ωραίο που θα γεννήσει

Άνθος, κι εσένα!

«Ο Μάρτης θεία είν’ ευλογία!

Σα χελιδόνι ή ευτυχία

Στα σπίτια μπαίνει.

Και η υγεία σα μαϊστράλι

Στο γαλανόλευκο περιγιάλι

Μας ανασταίνει.

 

Αυτός, μ’ αγγέλου φτερά κινάει

Και το Χριστό της πρωτομηνάει

Στην Παναγία.

 

Και στην πατρίδα επαναστάτης,

Ο Μάρτης έφερε τη γλυκιά της

Ελευθερία.

«Να του σπιτιού μας το χελιδόνι

Εις την παλιά του φωλιά σιμώνει,

Και σε ζητάει.

Πρόβαλε, δέξου το… Στο λαιμό σου

Πώς μοιάζει ο μάρτης! σαν άγγελος

Θα σε φυλάει».

 

 

 

-ΡΙΤΑ ΜΠΟΥΜΗ-ΠΑΠΑ, «Ο ΜΑΡΤΗΣ ΚΑΙ Η ΜΑΝΑ ΤΟΥ»

Τον γνωρίζετε το Μάρτη,
τον τρελό και τον αντάρτη;
Ξημερώνει και βραδιάζει
κι εκατό γνώμες αλλάζει.

Βάζει η μάνα του μπουγάδα,

σχοινί δένει στη λιακάδα,
τα σεντόνια της ν’ απλώσει,
μια χαρά να τα στεγνώσει.

Νά που ο Μάρτης μετανιώνει
και τα σύννεφα μαζώνει
και να μάσει η μάνα τρέχει
τα σεντόνια, γιατί βρέχει!

Νά ο ήλιος σε λιγάκι,
φύσηξε το βοριαδάκι,
κι η φτωχή γυναίκα μόνη
τα σεντόνια ξαναπλώνει.

Μια βροντή κι ο ήλιος χάθη
μες στης συννεφιάς τα βάθη,
ρίχνει και χαλάζι τώρα,
ποποπό, τι άγρια μπόρα!

Ώς το βράδυ φορές δέκα
άπλωσε η φτωχή γυναίκα
την μπουγάδα, κι όρκο δίνει

Μάρτη να μην ξαναπλύνει. 

(https://antonispetrides.wordpress.com/2014/03/01/martis/)

 

 

 

 

-Κική Δημουλά, «Ουτοπίες»

 

“Καθ’ οδόν/ (7 και 30’ πρωινή προς εργασίαν)

συναντώ τον Μάρτιο/ ευδιάθετον,

υπαινιγμών πλήρη/ περί ανοίξεως και λοιπά.

 

Αναβάλλω την υπόστασή μου

ανακόπτω τη σύμβασή μου/ με το χειμώνα

και διασπείρομαι σε χώμα.

Μια μικρή γη φυσική συντελούμαι,

ξαπλωμένη, απλωμένη/ απέναντι στο

καθ’ όλα σύμφωνο/ σύμπαν.

Φυτεύομαι άνθη,/ ανθίζω συναισθήματα,

και είμαι πολύ καλά

εις άπλετον προορισμόν/ και τοποθέτησιν.

 

«Απαγορεύεται η άνοιξις!»

ξάφνου μια πινακίδα – σύννεφο

απειλεί. Αμέσως

μια βροχή άρχισε κι έλεγε

εις βάρος της ανοίξεως/ και εις βάρος μου,

ένας δύσθυμος άνεμος/ μου κατάσχει τα άνθη,

μου κατάσχει τα συναισθήματα

και μ’ οδηγεί στο Γραφείο.

 

Παράβασις, λοιπόν, βαρεία,

και μάλιστα καθ’ οδόν,

από κυρία σχεδόν ώριμη

με οικογενειακές υποχρεώσεις,

και πολυετή θητείαν

εις Δημοσίαν θέση

και χειμώνες.”

 

(Κική Δημουλά, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος)

 

 

 

-Φ. Γκ. Λόρκα, «Μαρτιάτικος κήπος»

 

Η μηλιά μου

έχει κιόλα ίσκιο και πουλιά.

Πώς πηδάει το όνειρό μου

από το φεγγάρι στον άνεμο!

Η μηλιά μου

δίνει τα μπράτσα της στο πράσινο.

Από το Μάρτη πώς βλέπω

το άσπρο μέτωπο του Γενάρη!

Η μηλιά μου…

(χαμηλός άνεμος)

(Φ. Γκ. Λόρκα, Ποιητικά άπαντα, Εκάτη)

 

 

Single Post Navigation

← Older Entry

Newer Entry →