Πες το με ποίηση (245ο): «ΧΕΙΜΩΝΑΣ»…

*Διονύσης Σαββόπουλος – Το τραγούδι του χειμώνα

 

 

-Μίλτος Σαχτούρης, «ΧΕΙΜΩΝΑΣ»

 

Τι ωραία που μαραθήκαν τα λουλούδια 

τι τέλεια που μαραθήκαν 

κι αυτός ο τρελός να τρέχει στους δρόμους 

με μιά φοβισμένη καρδιά χελιδονιού 

χειμώνιασε και φύγανε τα χελιδόνια 

γέμισαν οι δρόμοι λάκκους με νερό 

δυό μαύρα σύννεφα στον ουρανό 

κοιτάζονται στα μάτια αγριεμένα 

αύριο θα βγει στους δρόμους και η βροχή 

απελπισμένη 

μοιράζοντας τις ομπρέλλες της 

τα κάστανα θα τη ζηλεύουν 

και θα γεμίσουν μικρές κίτρινες ζαρωματιές 

θα βγουν κι οι άλλοι έμποροι 

αυτός που πουλάει τ’ αρχαία κρεβάτια 

αυτός που πουλάει τις ζεστές-ζεστές προβιές 

αυτός που πουλάει το καφτό σαλέπι 

κι αυτός που πουλάει θήκες από κρύο χιόνι 

για τις φτωχές καρδιές 

 

(«Μίλτος Σαχτούρης, Ποιήματα 1945-1971», εκδ. Κέδρος, 1977)

 

 

 

-Τάκης Βαρβιτσιώτης, «Ο χειμώνας περίλαμπρος»

Ο χειμώνας περίλαμπρος
Απλώνεται εδώ χάμου
Σαν ένα σώμα που ξεχειλίζει από άστρα
Σα μια λάμπα που φωτίζει
Ολοσκότεινους δρόμους όπου γυαλίζουν
Αποτυπώματα παγωμένα

 

Όλα κρυστάλλινα λαμποκοπούν
Όλα περίτρομα φτερουγίζουν
Κι απομένει πάνω στους ώμους μας
Ένας μανδύας από χιόνι
Κι απομένει πάνω στα χείλη μας
Μια λάμψη φιλντισένια

(Πηγή: Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης τον 20ό αιώνα και ως σήμερα (ανθολογία) / Τάκης Βαρβιτσιώτης)

 

*ΠΥΞ ΛΑΞ – Η εικόνα του χειμώνα

 

-Ορέστης Αλεξάκης, «Χειμών δριμύς επέρχεται»

τοπίο γυμνό

πετρώδες

κάνει κρύο

φυσάει βοριάς

αόρατη γυναίκα

θα ξεπαγιάσεις έτσι

ψιθυρίζει

χειμών δριμύς επέρχεται μικρό μου

μάζεψε τα ξερόκλαδα ν’ ανάψεις

φωτιά για τους νεκρούς.

Κοιτάζω γύρω

δέντρο κανένα μόνο

μαύρες πέτρες

και πού κλαδιά και πώς

φωτιά ν’ ανάψω

κι ο τόπος σκοτεινιάζει και

κρυώνω

κλείνω τα μάτια βλέπω

περιστέρια

κι ακούω φωνές και γέλια και

σαλεύουν

πολύφυλλα κλαδιά στο μέτωπό μου

και λάμπει διάφανο στο φως

και λάμνει

σε βαθύ σκιά νερά γυμνό κορίτσι

κι αγέρας χλιαρός αναστατώνει

τ’ αρσενικά μου κύτταρα

κι ακούω

φιλιά κι ανάσες και

καλός ο πόθος

καλό το δάκρυ το

φιλί κι η σάρκα

και πιο βαθιά δεν έχει ο κόσμος λένε

κι η βάρκα με λικνίζει και

ποιος είμαι

και πού πηγαίνω σκέφτομαι

και σβήνει

το φωτεινό κορίτσι και

κρυώνω

και να `μαι πάλι κουρελής και μόνος

οδοιπορώντας έρημα τοπία

κι αόρατη γυναίκα ψιθυρίζει

χειμών δριμύς επέρχεται μικρό μου

μάζεψε τα ξερόκλαδα ν’ ανάψεις

φωτιά για τους νεκρούς

που ξεπαγιάζουν.

 

(Από τη συλλογή «Ο ληξίαρχος», εκδ. Αστρολάβος / Ευθύνη, 1989)

 

 

-Μανόλης Αναγνωστάκης, «Χειμώνας 1942»

Ξημέρωσεν o δείχτης πάλι Κυριακή.

Εφτά μέρες
η μία πάνω απ’ την άλλη
δεμένες
ολόιδιες
σα χάντρες κατάμαυρες
κομπολογιών του Σεμιναρίου.

Μία, τέσσερις, πενηνταδυό.
Έξι μέρες όλες για μία
έξι μέρες αναμονή
έξι μέρες σκέψη
για μία μέρα
μόνο για μία μέρα
μόνο για μίαν ώρα
απόγευμα κι ήλιος.

Ώρες
ταυτισμένες
χωρίς συνείδηση
προσπαθώντας μία λάμψη
σε φόντο σελίδων
με πένθιμο χρώμα.

Μια μέρα αμφίβολης χαράς
ίσως μόνο μίαν ώρα
λίγες στιγμές
το βράδυ αρχίζει πάλι η αναμονή
πάλι μίαν εβδομάδα, τέσσερις, πενηνταδυό. 

Σήμερα βρέχει απ’ το πρωί.
ένα κίτρινο χιονόνερο.

(Μ. Αναγνωστάκης, Τα ποιήματα, Νεφέλη)

 

 

 

-Κ. Παλαμάς, «ΧΕΙΜΩΝΑΣ»

Τα πάντα κρύα και μαύρα και δαρμένα,

γέρο χειμώνα, σέρνεσαι και κλαις.

Μα να! βουβά τραγούδια οι μενεξέδες,

ανθούνε γαληνές οι μυγδαλιές.

 

Γοργόνειρο η ζωή σας, μενεξέδες,

η πνοή σας αθάνατο νερό.

Μυγδαλιές, θα σας κάψει τ’ αγριοκαίρι,

το γέλιο σας δροσάτο, ευγενικό.

 

Παρηγορείστε τους δυστυχισμένους,

μπάλσαμο ελάτε στις λαβωματιές,

βουβά, βαθιά τραγούδια, ω μενεξέδες,

νυφούλες γαληνές, ω μυγδαλιές.

 

(http://ola-ta-kala.blogspot.com/2013/12/blog-post_1.html)

 

*Διονύσης Σαββόπουλος – Το χειμώνα ετούτο

 

-Μυρτιώτισσα, «Χειμώνας» 

Νάτος και πάλι που έφτασεν ο θλιβερός χειμώνας,
μου ψαχουλεύει την ψυχή το παγερό του χέρι…
Χλώμιασ’ η μέρα κι η νυχτιά θα γίνει τώρα αιώνας.
Ώρες θα στέκω ν’ αγρικώ το μανιασμένο αγέρι.

Απόψε, όσοι μου πέθαναν, ξανά θε να πεθάνουν,
τη συνοδεία τη νεκρική θ’ ακολουθήσω πάλι
κι όταν ακόμη μια φορά κάτω απ’ τη γη τους βάνουν
θα κρύψω μες στα χέρια μου τ’ αλλόφρονο κεφάλι.

Ω! Πόσο μόνη θα αιστανθώ στην άδεια κάμαρά μου,
Όταν κι ο ίσκιος των νεκρών π’ αγάπησα, μ’αφήσει…
Με τι λαχτάρα θα το ιδώ το φως Σου ολόγυρά μου,
σα θα ‘ρτει, Θε μου, τη ζωή γλυκά να μου θυμίσει!

 

(http://stigmalogou.blogspot.com/2018/12/blog-post_3.html)

 

 

 

 

 

-ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ, «ΠΑΝΩ ΣΕ ΜΙΑ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ ΑΧΤΙΝΑ»

Α

Φύλλα από σκουριασμένο τενεκέ

για το φτωχό μυαλό που είδε το τέλος·

τα λιγοστά λαμπυρίσματα.

Φύλλα που στροβιλίζουνται με γλάρους

αγριεμένους με το χειμώνα.

 

Όπως ελευθερώνεται ένα στήθος

οι χορευτές έγιναν δέντρα

ένα μεγάλο δάσος γυμνωμένα δέντρα.

 Β’

Καίγουνται τ’ άσπρα φύκια

Γραίες αναδυόμενες χωρίς βλέφαρα

σχήματα που άλλοτε χορεύαν

μαρμαρωμένες φλόγες.

Το χιόνι σκέπασε τον κόσμο. 

Γ’

Οι σύντροφοι μ’ είχαν τρελάνει

με θεοδόλιχους εξάντες πετροκαλαμήθρες

και τηλεσκόπια που μεγαλώναν πράγματα—

καλύτερα να μέναν μακριά.

Πού θα μας φέρουν τέτοιοι δρόμοι;

Όμως η μέρα εκείνη που άρχισε

μπορεί δεν έσβησε ακόμη

με μια φωτιά σ’ ένα φαράγγι σαν τριαντάφυλλο

και μια θάλασσα ανάερη στα πόδια του Θεού.

Δ’

Είπες εδώ και χρόνια:

«Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός».

Και τώρα ακόμη σαν ακουμπάς

στις φαρδιές ωμοπλάτες του ύπνου

ακόμη κι όταν σε ποντίζουν

στο ναρκωμένο στήθος του πελάγου

ψάχνεις γωνιές όπου το μαύρο

έχει τριφτεί και δεν αντέχει

αναζητάς ψηλαφητά τη λόγχη

την ορισμένη να τρυπήσει την καρδιά σου

για να την ανοίξει στο φως.

Ε’

Ποιός βουρκωμένος ποταμός μας πήρε;

Μείναμε στο βυθό.

Τρέχει το ρέμα πάνω απ’ το κεφάλι μας

λυγίζει τ’ άναρθρα καλάμια·

 

οι φωνές

κάτω απ’ την καστανιά γίναν χαλίκια

και τα πετάνε τα παιδιά.

ΣΤ’

Μικρή πνοή κι άλλη πνοή, σπιλιάδα

καθώς αφήνεις το βιβλίο

και σκίζεις άχρηστα χαρτιά των περασμένων

ή σκύβεις να κοιτάξεις στο λιβάδι

αγέρωχους κενταύρους που καλπάζουν

ή άγουρες αμαζόνες ιδρωμένες

σ’ όλα τ’ αυλάκια του κορμιού

που έχουν αγώνα το άλμα και την πάλη.

 

Αναστάσιμες σπιλιάδες μιαν αυγή

που νόμισες πως βγήκε ο ήλιος

Ζ

Τη φλόγα τη γιατρεύει η φλόγα

όχι με των στιγμών το στάλαγμα

αλλά μια λάμψη, μονομιάς·

όπως ο πόθος που έσμιξε τον άλλο πόθο

κι απόμειναν καθηλωμένοι

ή όπως

ρυθμός της μουσικής που μένει

εκεί στο κέντρο σαν άγαλμα

αμετάθετος.

Δεν είναι πέρασμα τούτη η ανάσα

οιακισμός κεραυνού.

(Γιώργος Σεφέρης, «Ποιήματα», Ίκαρος)

 

 

 

 

-Λάμπρος Πορφύρας , «Χειμωνιάτικα δέντρα»

 

Tα σκοτεινά φυλλώματα στα πεύκα αργοσαλεύουν,

σα ρασοφόροι στο βουνό που μάχονται ν’ ανέβουν,

κι ο θλιβερός τους ο ψαλμός στ’ άδεια βογγάει λαγκάδια

σα μουσικός αντίλαλος από βαθιά πηγάδια.

 

Mαζί τους κάτι ολόγυμνα κλαριά δεν αποσταίνουν

τρελλά μια χειμωνιάτικη καμπάνα να σημαίνουν,

όπου τα γέρνει ο άνεμος γέρνουν, σημαίνουν, δίχως

απ’ το βουβό τους σήμαντρο ποτέ να βγαίνει ο ήχος.

 

Kαι στον καθρέφτη του νερού, που σαν την καταχνιά,

κάποτε -τ’ ανοιξιάτικο το λέει το παραμύθι-

τον κήπο της Nεράιδας εστρώναν τα κλωνιά

τίποτε τώρα στα θολά δεν απομένει βύθη.

 

Σε ραγισμένους γύρω αυλούς οι καλαμιές φυσούνε

τα νυφικά μαλλάκια τους μαδούν μαδούν οι ιτιές,

τον κήπο της Nεράιδας σβημένο νοσταλγούνε

και κλαιν τις ανοιξιάτικες εφήμερες σκιές,

 

Ω! κι όλο σκύβουν στα νεκρά νερά τα βουρκωμένα,

ω! κι όλο σειούνται κι έχουνε μες στον πικρό βοριά

τα ίδια τα κινήματα, τ’ αργά κι απελπισμένα,

που ‘χομε μες στη λύπη μας κι εμείς την πιο βαριά.

 

(http://poihtikostayrodromi.blogspot.com/2016/12/blog-post.html)

 

 

 

–Μήτσου Παπανικολάου, «Χειμώνας»

Μη με προσμένει πια να ‘ρθω στο βουερό ακρογιάλι.
Την αμμουδιά να πάρουμε, να φθάσουμε ως το μώλο.
Στην καταχνιά της θάλασσας και στην ανεμοζάλη
Σα ροδοσύγνεφο σκορπά, σβήνει το είναι μου όλο.

Κάποια φωτιά ονειρεύομαι για το σβηστό μας τζάκι
Ν’ αστράφτει μες στη σκοτεινιά της σάλας της κλεισμένης.
Να κρούει το παραθύρι μας ο αέρας, το νεράκι
Και εσύ δειλή κι αμίλητη στο πλάι μου να μένεις.

Να λες σ’ αυτή σου τη σιωπή όσα ποτέ δεν είπες
Στις ανοιξιάτικες αυγές, στα θερινά τα βράδια,
Ν’ αντιστοράς στο βλέμμα σου χαρές μαζί και λύπες
Πόθους, παλμούς, ονείρατα, φιλιά, αγκαλιές και χάδια.

Κι έτσι στην κρύα τη σκοτεινιά της νύχτας του Γενάρη
Μες στ’ όνειρο θ’ αγγίξουμε μια άνοιξη περασμένη,
Τα ρόδα τ’ απριλιάτικα που πια μας τα’ χουν πάρει
η μοίρα μας κι οι ξένοι.

(http://piotermilonas.blogspot.com/2013/11/blog-post_1361.html)

 

*Φταινε οι νυχτες του χειμωνα-Δημητρης Μητροπανος

 

-Μιχαήλ Δ. Στασινόπουλος, «Πουλάκι του χειμώνα»

Μες στο κρύο, έξω απ’ το σπίτι,
ξένο πέταξε σπουργίτι.
Φύλλο, σπόρος πουθενά,
πώς κρυώνει και πεινά!

Το παράθυρο θ’ ανοίξω
δυο σπυράκια να του ρίξω.
–Έλα μέσα δω, πουλί,
ζεστασιά θα βρεις πολλή.

Δεν ακούει, μόνο τσιμπάει
δυο σπυράκια και πετάει.
–Ταξιδιάρικο πουλί,
πέταξε, ώρα σου καλή.

(https://www.elniplex.com/%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%BC%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82/)

 

 

 

-Διαλεχτή Ζευγώλη-Γλέζου, «Μας έφτασε ο βαρύς χειμώνας»

Μας έφτασε ο βαρύς χειμώνας
χωρίς τραγούδια και πουλιά,
στα σύννεφα τρυπώνει ο ήλιος
και το φεγγάρι στην ομίχλη,
τα φύλλα τα χλωμά ένα ένα ρίχνει
στη γη η κληματαριά.

Μουχρώσαν τα βουνά και οι κάμποι,
τα στενορύμια και οι αυλές,
αμίλητα στοιχειά τα δέντρα
στέκουνε ολόρθα στη βροχή
στέκουνε ολόρθα στους ανέμους,
στοιχειώσανε τα μονοπάτια
κι ερήμαξαν οι ακρογιαλιές.

Φεύγουνε οι μέρες του χειμώνα,
σαν ταξιδιάρικα πουλιά,
θα βγει απ’ τα σύννεφα κι ο ήλιος
κι απ’ την ομίχλη το φεγγάρι,
πράσινα φύλλα θα βλαστήσουν
και πάλι στις κληματαριές,
τα μονοπάτια θα ξυπνήσουν,
θα ζωντανέψουν τ’ ακρογιάλια,
θα λουλουδίσουν τα μπαλκόνια,
θα λουλουδίσουν τα κλαδιά,
και θά ’ρθουνε τα χελιδόνια.

(Από το Aνθολόγιο Δημοτικού, β’ μέρος, ΟΕΔΒ, 1975, Oργανισμός Eκδόσεως Διδακτικών Bιβλίων)

 

 

 

-Γ. Σουρής, «ΧΕΙΜΩΝΑΣ»

 

Καλώς τα πρωτοβρόχια, καλώς τον τον χειμώνα

Με τις βροντές, το κρύο, το χιόνι, τη βροχή,

Θε να τραβούμε ύπνο, που θα πηγαίνει γόνα,

Χωρίς κοριός ή ψύλλος να μας ανησυχεί.

Αντίο, καλοκαίρι και σκόνη βρωμερή…

Πλακώνει ο χειμώνας με φόρεμα βαρύ.

 

Τι όμορφα που είναι να βρέχει, να χιονίζει,

Και συ εις το κρεβάτι κατακουκουλωμένος

Ν’ ακούεις  τον αέρα τον κρύο να σφυρίζει,

Και μάλιστα να είσαι κι απογυναικωμένος.

Ω! συγχωρήσατέ με, κυρίες ευγενείς,

Και την αδιαντροπιά μου δεν πέρασε κανείς.

 

Αλλά θαρρώ πως τούτο και σεις το λαχταράτε, 

Κι αν το γλυκό σας στόμα ποτέ δεν το προφέρει,

Πιστεύω τον χειμώνα πως όλες αγαπάτε

Με πιο ζεστή αγάπη από το καλοκαίρι.

Μα μη, σεμνές κυρίες, εντρέπεσθε και τόσο,

Και τα χρηστά σας ήθη εγώ δεν θα λερώσω.

 

Πρέπει να λέμε κάτι για να περνά η ώρα,

Μας φθάνει τόση λίμα για την πολιτική.

Το μέλλον της πατρίδος πάει εμπρός, και τώρα

Ας κάμουμε κουβέντα διαφορετική.

Ας πούμε για το κρύο και άλλα εξυπνάδες,

Κι ας κάμουμε, κυρίες, και λίγους χωρατάδες.

 

Μας φθάνει πια η τόσο μεγάλη σοβαρότης,

Είναι καιρός να πούμε και λίγα χωρατά.

Ωσάν πουλί διαβαίνει η ομορφιά της νιότης,

Και τότε εις το στρώμα ο έρως δεν πετά.

Μας φθάνει του πολέμου το τόσο νταραβέρι,

Δεν έχουμε πια φόβο, τα πήραμε τα μέρη.

 

Δεν θα ‘χουμε και πάλι καμιά επιστρατεία,

Κανείς δεν θα φοβάται να γίνει στρατιώτης,

Θα ησυχάσει ο Βλάχος και η διπλωματία,

Και θα ‘ρθουμε στα νιάτα της λεβεντιάς της πρώτης.

Λίγο κρασί ή μπύρα, κανένα γλυκό μάτι,

καμία εσπερίδα, και έπειτα… κρεβάτι

 

Ψυχή μου τι ωραία!.. να! να! ακούω μπρος μου

Τους φίλους επιστράτους με νέα ρεδιγκότα

Στις Λαύρες τους να λένε «ψυχή μου, ήλιε, φως μου»

Ακέραιοι και σώοι κι αφράτοι καθώς πρώτα.

Εις το κορμί δεν έχει κανείς λαβωματιά,

Μα έχει λαύρα μέσα και φλόγα στη ματιά.

 

Πηδούν και τρέχουν όλοι γι’ αγάπη διψασμένοι,

Και μες στη μυρωδάτη κοπέλας αγκαλιά

Τις ώρες του πολέμου θυμούνται οι καημένοι,

Και σβήνουν τη φωτιά τους με χάδια και φιλιά.

Τον πόλεμο, το κράνος, τον σάκο βλαστημούν,

Και δως του μ’ ένα κι άλλο φουστάνι πολεμούν.

 

Ειρήνη κι ησυχία, με κάστανα, με μήλα,

Με τσάι, μ’ εσπερίδες, με πιάνα, με χορούς…

Πιο γρήγορα, λεβέντη χειμώνα, κατρακύλα,

Και δεν θε να μας εύρεις σας πέρσι σοβαρούς.

Τουφέκι πια δεν έχει σε τούτο τον καιρό,

Μόνο κρασί, γυναίκα, μεθύσι και χορό.

 

………………………………………………….

 

Δεν θέμε πολεμάρχους να έχουμε κοντά μας,

Εμείς ζητούμε ανθρώπους ήσυχους και γλεντζέδες,

Να μη μας ξεκουφαίνουν με πόλεμο τ’ αυτιά μας,

Και να μας λεν τραγούδια ειρήνης κι αμανέδες.

Εφέτος ησυχία, ύπνος βαρύς, γαλήνη,

Κι ο Μπούμπουλης, αν θέλει, πολεμικός ας μείνει.

(http://ola-ta-kala.blogspot.com/2013/12/blog-post_1.html)

 

 

 

Single Post Navigation

← Older Entry

Newer Entry →